Ödem, vücutta damarlardan dokulara sızan aşırı sıvının neden olduğu şişliktir. Vücudun herhangi bir bölümünü etkilese de eller, kollar, ayaklar, ayak bilekleri ve bacaklarda daha fazla fark edilir.
Ödem neden olur?
Ödem, vücudunuzdaki küçük kan damarlarının (kılcal damarlar) sıvı sızdırması nedeniyle oluşur. Sızan sıvı, damar çevresindeki. dokularda birikir ve şişmeye neden olur. Kalp, karaciğer ve böbrek hastalıklarında ortaya çıkan ödem, vücuttaki fazla sıvıyı tutan tuzun atılamamasından kaynaklanır. Hafif ödem vakaları şunlardan kaynaklanabilir:
• Çok uzun süre aynı pozisyonda oturmak veya yatmak
• Çok fazla tuzlu yiyecek yemek
• Adet öncesi hormonal değişim
• Hamilelik
Ödem ayrıca bazı ilaçların yan etkisi olarak ortaya çıkabilir. Bu ilaçlardan bazıları:
• Yüksek tansiyon ilaçları
• Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar
• Steroidler
• Östrojenler
• Tiazolidinedionlar adı verilen bir grup diyabet ilacı
Ödeme neden olan hastalıklar nelerdir?
Ödem bazı durumlarda altta yatan daha ciddi bir tıbbi durumun işareti olabilir. Kalp yetmezliği, karaciğer sirozu, venöz yetmezlik ve nefrotik sendrom adı verilen böbrek hastalığı, ödeme neden olan en yaygın sistemik hastalıklardır. Aşağıdakiler dahil çeşitli rahatsızlıklar ve durumlar ödeme neden olabilir:
• Konjestif kalp yetmezliği: Konjestif kalp yetmezliği bulunan hastalarda kalbin karıncık adı verilen alt bölümlerinden biri veya her ikisi kanı etkili bir şekilde pompalama gücünü kaybeder. Bu durumda kan ayaklarda, ayak bileklerinde ve bacaklarda göllenerek ödeme neden olur. Konjestif kalp yetmezliği bazen akciğerlerde sıvı birikimine neden olarak nefes darlığıyla sonuçlanan akciğer ödemine yol açar.
• Karaciğer sirozu: Karaciğer hasarı nedeniyle karın boşluğunda ve bacaklarda sıvı birikimi olabilir.
• Böbrek hastalığı: Böbrek hastalığı olanlarda idrarla atılamayan dolaşımdaki ekstra sıvı ve sodyum ödeme neden olabilir. Böbrek hastalığına bağlı ödem genellikle bacaklar ve göz çevresinde meydana gelir.
• Böbrek hasarı: Böbreklerde bulunan ve glomerül adı verilen minik, filtre edici kan damarlarının hasar görmesi nefrotik sendrom gelişimi ile sonuçlanabilir. Nefrotik sendromda, kandaki protein seviyelerinin (albümin) düşmesi dokularda sıvı birikimi ve ödeme neden olabilir.
• Bacak damarlarında zayıflık veya hasar: Kronik venöz yetmezliği olan bireylerde bacak damarlarında bulunan ve tek yönlü akışı sağlayan kapakçıklar zayıflar veya hasar görür. Bu da kanın bacak damarlarında göllenmesine ve şişmeye neden olur.
• Lenfatik sistemde hasar: Vücut lenfatik sistemi, aşırı sıvıların dokulardan temizlenmesine yardımcı olur. Bu sistem kanser ameliyatı gibi bir nedenle zarar görürse bir alandaki sıvıları boşaltan lenf düğümleri ve lenf damarları düzgün çalışmayabilir ve sonuç olarak ödem oluşabilir.
• Ağır, uzun süreli protein eksikliği.:Uzun bir süre boyunca diyette çok düşük seviyelerde protein alımı vücutta protein eksikliğine neden olarak dokulara sıvı sızmasına ve ödeme neden olabilir.
